03-12-2019
Theda Boersema oud - lid algemene raad NOvA
"De gezinsadvocaat, overbodig?"
Ook advocaten vinden dat schade voor kinderen tijdens een echtscheiding zoveel mogelijk moet worden voorkomen. In dat licht verklaarde de NOvA zich vorig jaar dan ook graag bereid mee te denken over een experiment met een alternatieve scheidingsprocedure in plaats van de huidige procedure voor de rechter.
Een van die alternatieven is de gezinsadvocaat, eerder al door de Kinderombudsman geïntroduceerd in het kader van kindvriendelijke advocatuur. Een gezinsadvocaat treedt op voor het hele gezin en niet alleen voor de vader, moeder of het kind. Hij is daarmee zowel ‘meervoudig partijdig’ als neutraal en onafhankelijk. De focus ligt op de belangen van de kinderen en het bereiken van een duurzame invulling van gelijkwaardig ouderschap.
Hoewel meervoudige partijdigheid in principe in strijd is met de gedragsregel 15 kan een advocaat, behoudens enkele uitzonderingen, wel degelijk optreden voor een gezin. Wel moet er ruimte zijn tot wederopzegging, moet de advocaat zich constant zekerheid verschaffen van parallel lopende belangen en dient hij altijd transparant te zijn over wie zijn cliënt is.
Een gezinsadvocaat is, de naam zegt het al, een advocaat. Met de introductie van de figuur van ‘gezinsvertegenwoordiger’, die in de optiek van de minister voor Rechtsbescherming niet per se een advocaat hoeft te zijn, wordt dat uitgangspunt steeds meer losgelaten. Hoewel deze rol nog niet specifiek is ingevuld, denkt het ministerie van Justitie en Veiligheid bijvoorbeeld ook aan een bijzondere curator of een gedragswetenschapper.
De NOvA vindt het cruciaal dat bij een echtscheiding altijd een advocaat betrokken is. De rol van de gezinsvertegenwoordiger dient dan ook voorbehouden te blijven aan een in het familierecht gespecialiseerde advocaat. Deze dient zich in zijn beroepsuitoefening immers te houden aan de gedragsregels, kent het procesrecht en is onderworpen aan het tuchtrecht. Deze (gezins)advocaat is niet alleen gespecialiseerd in de juridische gevolgen van een echtscheiding, maar wordt bovendien geacht over de nodige mediationvaardigheden en gesprekstechnieken te beschikken. Die combinatie komt scheidende ouders en zeker het kind alleen maar ten goede.
Als NOvA kunnen wij deze invulling van de gezinsvertegenwoordiger faciliteren door een extra aantekening op het tableau te realiseren voor gespecialiseerde familierechtadvocaten die ook thuis zijn in mediation. Deze advocaten kunnen dan exclusief optreden als gezinsvertegenwoordiger. In dat geval wordt de term ‘gezinsadvocaat’ feitelijk overbodig. Of de gezinsvertegenwoordiger, daar wil ik van af zijn.