Achtergrond: de weerbaarheidstips van...
Bedreiging? Agressie? Intimidatie? Veel advocaten denken dat zoiets hen niet overkomt, dat ze zulke cliënten niet hebben of dat het hoort bij het beroep. Niet dus! De helft van de advocaten maakte het afgelopen jaar agressie en bedreiging mee. De NOvA heeft speciale weerbaarheidstrainingen voor advocaten, advocaat-stagairs en advocaten met cliënten in de EBI. De eerstvolgende is 27 september. Advocaten die al naar zo’n training zijn geweest, geven u vast wat weerbaarheidstips.
‘Marieke de Jong, advocaat arbeidsrecht, Berkel en Rodenrijs
‘Advocaten zijn van nature geneigd zich in een dossier vast te bijten en niet meer los te laten. Toch is het belangrijk je bewust te zijn van je grenzen en het hetgeen nog toelaatbaar is. Ook als dit betekent dat je de zaak moet loslaten. Het is overigens een misvatting dat intimidatie en dreigementen alleen maar voorkomen onder strafrechtadvocaten. Na ruim twintig jaar advocatuur is ook in mijn praktijk, met name de afgelopen jaren, de teller aardig opgelopen. Mijn tip aan iedere advocaat is om intimidatie en dreigementen nimmer te accepteren alsof het "erbij hoort", maar deze serieus te nemen. De weerbaarheidstraining heeft mij geholpen om bewust te worden van de risico's van ons vak en grensoverschrijdend gedrag niet meer te dulden. Ons kantoor hanteert sindsdien striktere richtlijnen van welk gedrag voor ons nog acceptabel en toelaatbaar is. Wij zijn ons bewuster van het gedrag van mensen als ze op kantoor binnenkomen, met name als we alleen zijn. Helaas houdt dit ook in dat de voordeur voortaan altijd op slot is. Verder ondernemen wij nu eerder actie in het geval er sprake is van intimidatie en/of een dreigement. Mijn ervaring is dat ook de politie meldingen van advocaten in de huidige tijd gelukkig veel serieuzer oppakt.’
Serge Weening, advocaat strafrecht, Maastricht
‘Als strafrechtadvocaat heb ik te maken met een bepaald type cliënt. Die kan ik alleen bijstaan als ik weet hoe ik mijn grenzen moet stellen. Stel een cliënt vraagt mij of ik even wil doorgeven waar een kilo cocaïne te vinden is, dan maak ik snel duidelijk dat ik dat niet doe. De manier waarop je dat zegt, is bepalend voor de relatie. “Ben je helemaal gek geworden” komt anders over dan op een informele, vriendelijke manier aangeven dat je dit niet doet. Wat je ook van het verzoek vindt, een rustige benadering is altijd beter. Zelf werk ik al jaren als strafrechtadvocaat. Bij mij is het werken met dit soort cliënten een vanzelfsprekendheid geworden, maar ik heb ook jonge advocaten op kantoor. Vandaar dat wij een NOvA-weerbaarheidstraining op kantoor hebben laten geven. Daarin kwamen ook rollenspellen voor. Hierdoor leer je onder meer hoe je omgaat met intimiderende en agressieve cliënten. Het is beter om dit voor het eerst mee te maken tijdens zo’n training dan tijdens je werk. Bij ons wekelijkse kantooroverleg hebben we het ook regelmatig over situaties die zich hebben voorgedaan en hoe anderen zo’n situatie zouden aanpakken. Op die manier leer je van elkaar. Ik beveel dit dan ook iedereen aan: praat erover met elkaar. En daarnaast: wees je bewust van je grenzen. Leer handelen voordat het gevaarlijk wordt.’
Yvonne Nijhuis, advocaat arbeids- en gezondheidsrecht, Enschede
‘‘Het begint met een vervelende opmerking of onaangename e-mail. Bijvoorbeeld van de cliënt van de wederpartij. Iemand kan ook fysiek net even te dichtbij komen staan. Dit zijn signalen waar je iets mee moet. Ik maak het zelf gelukkig heel weinig mee, maar let er wel op. Bedreigen gaat namelijk stapsgewijs. Je eigen houding en reactie kan ervoor zorgen dat het niet verder escaleert. Maak meteen duidelijk dat je dit soort gedrag niet accepteert. De-escalatietechnieken kwamen ook naar voren in de weerbaarheidstraining. Laat de ander bijvoorbeeld boosheid uiten door te luisteren. Stel vragen en maak een samenvatting van wat wordt gezegd. En stel vervolgens grenzen. Ik breng die boodschap nu ook over op advocaten die bellen met team LawCare, waar ik onderdeel van uitmaak. Soms hebben deze telefoontjes te maken met bedreiging en intimidatie. De bedreiging komt te dichtbij en dan wordt men bang. Terecht! Denk dus niet: ik heb het wel op orde. Nee, het kan iedereen overkomen. Ik ben zelf ook alerter. Is een wederpartij concreet dreigend naar mijn cliënt, dan attendeer ik soms op de politie. Als het om een zitting gaat, is parketpolitie in het uiterste geval een optie.’
Jolande ter Avest, advocaat personen- en familierecht, Utrecht
‘Een weerbaarheidstip voor advocaten was de vraag. Daar moest ik even over nadenken. En dat is eigenlijk wat je niet wilt. Nadenken over je eigen veiligheid. Veilig zijn, is doodgewoon. Vanzelfsprekend. Totdat je het niet meer. En dan ben je het ook echt lange tijd niet. Angst blijft lang hangen. En terwijl ik dit schrijf, zit ik in mijn hoofd weer in dat klasje van de Orde. De weerbaarheidstraining. Ik hoorde de andere advocaten aan. Allemaal hadden ze ervaringen met geweld of bedreigingen. Ik schrok ervan. En toen ik aan de beurt was om te vertellen, leek het of iemand mijn keel dichtkneep, zo lastig vond ik het. Mijn emoties overvielen me. De weerstand om aan die angstige momenten terug te denken was best groot. Ook nu nog. Na die training heb ik op aanraden van een goede vriend alsnog een traumabehandeling gevolgd. Dat bleek nodig en was helpend. Nog steeds is het lastig om erover na te denken. Toch is dat mijn weerbaarheidstip. Denk goed na over je eigen veiligheid. Veilig zijn, is doodgewoon, totdat je het ineens niet meer bent.’