Wetsvoorstel ‘fiscaal verschoningsrecht’ in consultatie
In 2017 kondigde de toenmalig staatssecretaris van Financiën een inperking aan van het ‘fiscaal verschoningsrecht’. Onlangs is een concreet wetsvoorstel in consultatie gegeven. Voor de sluitingsdatum van 23 oktober 2020 komt de NOvA hierover met een advies. De zorgen die de NOvA ruim drie jaar geleden al uitte, zijn nog niet van tafel.
Voordat dit consultatievoorstel het licht zag, heeft de NOvA (eerst door Bert Fibbe en later Petra van Kampen) met het Ministerie van Financiën een aanzienlijk aantal gesprekken gevoerd. Hierin is keer op keer het fundamentele belang van de geheimhoudingsplicht en het daarmee samenhangende verschoningsrecht naar voren gebracht. Er is een toelichting gegeven op de praktijk van advocaten en ook op de werking van het toezicht.
Principieel verschil van inzicht
Naar aanleiding van deze gesprekken is een centrale ingang gecreëerd voor klachten over het vermeend ‘misbruik’ van het verschoningsrecht (waar het overigens nog altijd opvallend rustig is). Zonder verder op het wetgevingsadvies van de NOvA vooruit te lopen kan worden gesteld dat ook na al deze gesprekken een principieel verschil van inzicht lijkt te bestaan.
Zorgen over verschoningsrecht
Al in 2017 benadrukte de NOvA in een brief aan de Tweede Kamer dat het verschoningsrecht een algemeen geldend rechtsbeginsel is dat als zodanig gerespecteerd dient te worden. De NOvA deelt de opvatting dat als burgers of bedrijven belastingregels overtreden, de overheid binnen de grenzen van het recht tot effectieve aanpak daarvan moet kunnen overgaan. Er bestaat echter grote zorg over de wijze waarop de rol van advocaten lijkt te worden ingevuld bij de aanpak van belastingontduiking.
Algemeen geldend rechtsbeginsel
Het professionele verschoningsrecht is gefundeerd op een algemeen geldend rechtsbeginsel dat ertoe dient de belangen van de burger te beschermen ten opzichte van de overheid. Voorkomen moet worden dat afbreuk wordt gedaan aan het belangrijke uitgangspunt dat iedereen zich zonder vrees voor openbaarmaking voor advies en bijstand tot een advocaat moet kunnen wenden. Dat geldt ook in fiscale aangelegenheden.