01-05-2025

Sanne van Oers en Jeroen Soeteman algemeen deken NOvA

"Trans-Atlantische waarden"

Traditioneel onderhoudt Nederland goede banden met de Verenigde Staten. Ook Nederlandse advocatenkantoren vormen schakels in deze trans-Atlantische vriendschapsband. Nederlandse kantoren hebben vestigingen in de VS en ontplooien er activiteiten. Omgekeerd hebben Amerikaanse kantoren in Nederland voet aan wal. Dat Nederland en de VS eenzelfde rechtsstatelijk ideaal delen, vormt hierbij een belangrijke voedingsbodem.

De recente berichten uit de VS geven echter reden tot zorg.  Met decreten richt president Donald J. Trump zich op een aantal advocatenkantoren, waarvan de gevolgen het verlenen van behoorlijke rechtsbijstand haast onmogelijk maken. Daarnaast is er overheidsbetrokkenheid rond de keuze van cliënten en het (niet) voeren van een diversiteitsbeleid. Dit alles raakt de onafhankelijkheid van de advocatuur, die in een democratische rechtsstaat essentieel is.  

De pijlen van de regering Trump richten zich bovendien niet alleen op de advocatuur maar ook op de journalistiek, het openbaar bestuur, de wetenschap en de rechterlijke macht, waarbij zelfs uitspraken van het Hooggerechtshof niet meer worden opgevolgd. Het is een understatement om te zeggen dat de rechtsstaat in de VS onder druk staat.  

Gelet op de nauwe banden kan deze bedreiging van de Amerikaanse rechtsstaat ook de onze raken. Dat baart de Nederlandse orde van advocaten zorgen, want een onafhankelijke advocatuur is essentieel voor een goed functionerende rechtsstaat. Het kan namelijk niet zo zijn dat advocaten die in geschillen tegen de overheid opkomen voor rechten van anderen, doelwit worden van besluiten die hen het verlenen van toegang tot het recht vervolgens onmogelijk maken.  

Om die reden schaart de Nederlandse orde van advocaten zich achter de oproep van haar Europese en Amerikaanse zusterorganisaties om de rechtsstatelijke waarden, die nota bene een belangrijke basis vormen voor onze trans-Atlantische relatie, niet alleen te respecteren, maar ook actief uit te dragen. Door onafhankelijk te blijven, door ons uit te spreken als dat nodig is. Zoals nu. 

Sanne van Oers en Jeroen Soeteman 
Algemeen deken NOvA