Memorandum NOvA geeft Nederlandse advocaat in de Verenigde Staten houvast
Recent heeft president Trump een aantal decreten uitgevaardigd tegen advocatenkantoren. De Nederlandse orde van advocaten vindt dit zorgwekkend. Advocaten in een rechtsstaat moeten onafhankelijk hun beroep kunnen uitoefenen. De ontwikkelingen in de Verenigde Staten zijn voor de NOvA aanleiding om een memorandum op te stellen dat Nederlandse advocaten die kantoor houden of diensten verlenen in het buitenland guidance biedt bij de wet- en regelgeving rond de onafhankelijkheid van de advocaat.
De ontwikkelingen in de Verenigde Staten roepen bij de in Nederland ingeschreven advocaten, die in de Verenigde Staten kantoor houden of die veel met Amerikaanse kantoren samenwerken vragen op. Wat zijn de regels als mij een overeenkomst wordt voorgelegd die mijn onafhankelijkheid als advocaat kan aantasten? Mag ik nog wel alle cliënten bijstaan, ook als een overheid anders bepaalt? Kan ik door een overheid bijvoorbeeld worden gedwongen om af te zien van mijn diversiteitsbeleid?
Een advocaat is in zijn werk onafhankelijk ten opzichte van de cliënt, de zaak, de overheid, politie en justitie en iedere andere derde. Dat betekent dat de advocaat nooit mag worden vereenzelvigd met de cliënt of de voor een cliënt behandelde zaak. En ook dat de advocaat tegenover derden, waaronder de overheid, geen verantwoording verschuldigd is voor de wijze waarop hij zijn werk doet, wie hij bijstaat en welke mensen hij in dienst heeft.
Memorandum
Om deze reden heeft de NOvA een memorandum opgesteld. In dit memorandum staat onder meer, dat in Nederland ingeschreven advocaten, ongeacht of ze kantoor houden in het buitenland of daar werkzaamheden verrichten of niet, verplicht zijn de in de Advocatenwet opgenomen kernwaarden in acht te nemen. Deze kernwaarden zijn: onafhankelijkheid, partijdigheid, deskundigheid, integriteit en vertrouwelijkheid.
Het memorandum is bedoeld als steun voor advocaten om ook in tijden van politieke en maatschappelijke druk als onafhankelijk verlener van toegang tot het recht te blijven functioneren. Het memorandum spreekt zich hierbij uit voor het recht en tegelijkertijd ook de plicht van advocaten om zich bij hun dienstverlening te laten leiden door bovengenoemde kernwaarden. Hierbij past niet dat advocaten worden gedwongen of zich gedwongen (kunnen) voelen om onder maatschappelijke of politieke druk bepaalde zaken al dan niet te behandelen of toezeggingen te doen, verklaringen af te geven of overeenkomsten te sluiten die hun onafhankelijkheid als advocaat beperken of in de waagschaal stellen. Ook zal de vertrouwelijkheid van al datgene wat aan een advocaat wordt toevertrouwd geborgd moeten zijn.
Aandacht bij minister
De NOvA zal tijdens een aanstaand gesprek met de minister van Buitenlandse Zaken aandacht vragen voor de ontwikkelingen rond de advocatuur en de rechtsstaat in de Verenigde Staten. Met name zal hierbij aandacht worden gevraagd voor in Nederland ingeschreven advocaten in de VS en het waarborgen van de rechten van alle Nederlandse advocaten, werkzaam in het buitenland. Ook zal de NOvA zich binnen de Raad van Europese balies blijven inzetten voor het behoud van de onafhankelijkheid van de advocaat als verlener van toegang tot het recht.
Meer informatie
- Download het memorandum (pdf)
- Lees ook: CCBE-verklaring ter ondersteuning van de Amerikaanse orde van advocaten unaniem aangenomen (4 april 2025)
- Advocaten die vragen hebben of zich geconfronteerd zien met dilemma’s, kunnen contact opnemen met het Informatiepunt van de NOvA (070 - 335 35 54 of informatiepunt@advocatenorde.nl) of contact zoeken met hun lokale deken.