Aanscherping taakstrafverbod schiet zijn doel voorbij
De Nederlandse orde van advocaten (NOvA) heeft demissionair minister van Justitie en Veiligheid Foort van Oosten geadviseerd het wetsvoorstel ‘Aanscherping taakstrafverbod’ in de huidige vorm niet aan de Tweede Kamer te sturen. Het voorstel – bedoeld om geweld tegen politie, brandweer en zorgverleners harder aan te pakken – beperkt de rechterlijke vrijheid en kan tot onevenredige straffen leiden.
Het wetsvoorstel wil voorkomen dat bij mishandeling van publieke functionarissen een ‘kale’ taakstraf kan worden opgelegd. Ook wordt de mogelijkheid van een geldboete uitgesloten, kan een taakstraf alleen nog in combinatie met (voorwaardelijke) gevangenisstraf worden opgelegd en wordt een hardheidsclausule geïntroduceerd.
Maatwerk ontbreekt
De NOvA vindt bescherming van hulpverleners cruciaal, maar waarschuwt in een wetgevingsadvies dat dit wetsvoorstel zijn doel voorbij schiet. Een te strak taakstrafverbod ondermijnt de mogelijkheid van de rechter om recht te doen aan het individuele geval en kan leiden tot onevenredige sancties. Strafoplegging door de rechter moet altijd maatwerk blijven. Verder is het uitsluiten van de geldboete als hoofdstraf onnodig en beperkend. “Het wetsvoorstel beknot de rechterlijke vrijheid zonder aantoonbare meerwaarde”, aldus Karin de Lange, NOvA-bestuurder en portefeuillehouder strafrecht.
Positief is de NOvA over de mogelijkheid om een taakstraf te combineren met een (gedeeltelijk) voorwaardelijke gevangenisstraf. Met het oog op de re-integratie van veroordeelden in de maatschappij ontstaat hiermee meer ruimte om toch een taakstraf op te leggen, met de voorwaardelijke gevangenisstraf als stok achter de deur.
Hardheidsclausule te restrictief
De NOvA is kritisch op de vormgeving van de geïntroduceerde hardheidsclausule, bedoeld om in uitzonderlijke gevallen rechterlijk maatwerk mogelijk te maken. De NOvA vindt de formulering te restrictief. De drempel ligt zo hoog dat rechters nauwelijks ruimte krijgen om rekening te houden met persoonlijke omstandigheden van verdachten. De Lange: “In de praktijk dreigt de hardheidsclausule hiermee een papieren voorziening te worden. Vanuit rechtsstatelijk perspectief is dit zeer onwenselijk.”
Bestaande wetgeving volstaat
Gestoeld op het advies van haar adviescommissie strafrecht, vindt NOvA dat de doelstelling van het wetsvoorstel ook bereikt kan worden door striktere toepassing van bestaande wetgeving. De rechter beschikt nu al over ruime strafmaxima om geweld tegen hulpverleners streng te bestraffen. Ook hanteert het Openbaar Ministerie een forse strafverhoging bij geweld tegen publieke taakdragers.
Nieuw wetsvoorstel
Het wetsvoorstel is een hernieuwde poging, nadat het eerdere voorstel om het taakstrafverbod uit te breiden in 2022 werd verworpen door de Eerste Kamer. Ook destijds was de NOvA kritisch.
Meer informatie
- Uitbreiding taakstrafverbod kan onrechtvaardig uitpakken (Rechtspraak, 27 oktober 2025)
- Wetgevingsadvies NOvA inzake aanscherping taakstrafverbod (14 oktober 2025)
- Wetsvoorstel aanscherping taakstrafverbod (11 juli 2025)
- Eerste Kamer verwerpt uitbreiding taakstrafverbod (18 oktober 2022)
- NOvA verduidelijkt bezwaren tegen uitbreiding taakstrafverbod in Eerste Kamer (8 juni 2021)