Advocaten doen het giraal

In de advocatuur zijn betalingen voor verrichte diensten in principe altijd giraal. Contante betalingen zijn alleen toegestaan in uitzonderlijke omstandigheden. Bovendien is bij een gezamenlijke waarde van € 5.000,- of meer overleg met de deken vereist.

Driehoekmetstappen

 

 

 

 

 

 

 

 Uitgangspunt betalingen

Op grond van artikel 6.27 van de Verordening op de advocatuur (Voda) dienen betalingen aan advocaten giraal plaats te vinden. Het doel hiervan is om de financiële integriteit te bewaken en te zorgen dat advocaten geen onderdeel worden van criminele handelingen, ook niet ongewild of ongemerkt.

Check de uitzondering

Toch is een volledige beperking van het contante betalingsverkeer niet wenselijk en niet mogelijk. In het kader van de goede rechtsbedeling moet de advocaat in uitzonderlijke gevallen contante betalingen kunnen ontvangen. Een contante betaling kan alleen plaatsvinden als er feiten of omstandigheden zijn die dit rechtvaardigen. Het is aan de advocaat om te bepalen of daar in een specifieke situatie sprake van is.

Artikel 6.27, tweede lid, van de Voda biedt de advocaat een zekere mate van vrijheid. Vanwege die vrijheid is het van belang dat een advocaat ervoor zorgt dat de feiten en omstandigheden die de beslissing kunnen rechtvaardigen om een contante betaling te accepteren goed worden vastgelegd. Er moet blijken dat een advocaat zelf onderzoek heeft gedaan naar de (on)mogelijkheid van de cliënt om giraal te betalen en niet alleen is afgegaan op de mededeling dat giraal betalen niet mogelijk is.

Handinveeg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Feiten en omstandigheden

Enkele voorbeelden van feiten of omstandigheden waarbij een contante betaling gerechtvaardigd kan zijn:

  • Wanneer de cliënt geen bankrekening kan krijgen omdat bijvoorbeeld alle bankrelaties de samenwerking hebben beëindigd;
  • Wanneer de bankrekening van de cliënt is geblokkeerd door de bank;
  • Bij beslaglegging op alle beschikbare rekeningen die ervoor zorgt dat een girale betaling feitelijk niet mogelijk is.

En voorbeelden van omstandigheden waarbij een contante betaling juist niet gerechtvaardigd is:

  • Vanwege het enkele feit dat cliënt uit zorg voor verdere dreiging van beslagen geen overmaking wil doen;
  • Wanneer de cliënt vreest dat bij een girale overmaking zijn/haar verblijfplaats wordt achterhaald of opgespoord kan worden;
  • De cliënt het onnodig acht om het bedrag eerst te storten om het vervolgens over te maken (ook bij ingezameld geld van derden);
  • Het enkele feit dat iemand uit het buitenland geen bankrekening (meer) heeft in Nederland, betekent niet dat hij ook niet kon beschikken over een bankrekening in het buitenland en andersom.

Overleg met de deken

Indien de advocaat in een zaak of in een periode van ten hoogste een jaar ten behoeve van dezelfde cliënt een of meer contante betalingen zal verrichten of aanvaarden met een gezamenlijke waarde van € 5.000 of meer, overlegt de advocaat hierover voorafgaand aan die verrichting of aanvaarding met de deken.

Is overleg voorafgaand aan ontvangst van de betaling niet mogelijk? Dan moet dit na aanvaarding van de betaling alsnog gebeuren. Bij de voorbeelden hier genoemd is overleg van de advocaat met de deken verplicht maar ook in andere situaties kan overleg met de deken plaatsvinden, bijvoorbeeld bij twijfel over of de feiten en omstandigheden (ook bij een lager bedrag) een contante betaling rechtvaardigen.

Overleg met de deken is bedoeld om de advocaat bewust te maken van de risico’s van het verrichten of aanvaarden van contante betalingen in het kader van de voorkoming van betrokkenheid bij criminele handelingen.

Tuchtrechtuitspraken

ECLI:NL:TADRAMS:2024:119 Raad van Discipline Amsterdam 24-181/A/A/D
ECLI:NL:TADRAMS:2024:120 Raad van Discipline Amsterdam 24-182/A/A/D
ECLI:NL:TADRSHE:2024:5 Raad van Discipline 's-Hertogenbosch 23-538/DB/OB/D 

Meer informatie

NOvA start voorlichtingscampagne om bekendheid regels over betalingen te vergroten (Juli 2024)
Rapport Erasmus Universiteit: Betalingen aan advocaten en daarmee gepaard gaande risico's (pdf)
- Zie voor meer informatie de toelichting bij artikel 6.27 van de Voda en de tuchtrechtspraak.