Asielnoodmaatregelenwet op gespannen voet met uitgangspunten rechtsstaat
De Nederlandse orde van advocaten (NOvA) maakt zich zorgen over de rechtsstatelijkheid van de asielnoodmaatregelenwet en raadt invoering met klem af. Het wetsvoorstel staat op gespannen voet met een aantal belangrijke uitgangspunten van de rechtsstaat, waaronder toegang tot het recht, het recht op een eerlijk proces en het algemene rechtsbeginsel van zorgvuldige belangenafweging en evenredigheid.
Ook brengt de samenloop met de implementatie van het Europese Asiel- en Migratiepact rechtsonzekerheid en juridische complexe procedures met zich mee. Dit heeft de NOvA de Tweede Kamer middels een brief laten weten.
De asielnoodmaatregelenwet heeft vergaande consequenties voor asielzoekers, de asielketen en uiteindelijk de rechtsstaat. Het bevat ingrijpende wijzigingen zonder dat er uitvoeringstoetsen zijn gedaan. Dit concluderen de wetgevingsadviescommissie rechtsstatelijkheid en de wetgevingscommissie vreemdelingenrecht. De verwachting is dat al die wijzigingen zorgen voor meer en complexere procedures, waardoor de asielketen verder verstopt raakt, terwijl op geen enkele wijze is onderbouwd dat het doel dat de wijziging beoogt (afname asielinstroom) ook daadwerkelijk behaald zou worden. Daarnaast wordt door deze maatregelen de rechtsbijstand aan een zeer kwetsbare groep ernstig beperkt.
Belang samenleving
Algemeen deken Sanne van Oers schrijft in een brief aan de Tweede Kamer: “Minister Faber bezuinigt op Vluchtelingenwerk als gespecialiseerde eerste lijn. Dit maakt dat de druk op de rest van de asielketen, waaronder de asieladvocatuur, nog meer zal toenemen. Asieladvocaten moeten in staat worden gesteld om rechtzoekenden goed bij te kunnen staan en te zorgen dat de asielprocedure ordentelijk en efficiënt verloopt. Dat is in het belang van de rechtzoekende maar ook in het belang van de samenleving.”
Uiterst kritisch
De NOvA heeft eerder ernstige zorgen geuit over de gevolgen van het wetgevingsproces voor de democratische rechtsstaat. De NOvA staat hierin niet alleen. Inmiddels heeft ook de Raad van State zich, als hoogste adviesorgaan, uiterst kritisch uitgelaten over de gang van zaken. Toch heeft verantwoordelijk minister Marjolein Faber, in reactie op vragen van media, laten weten met de kritiek van de Raad van State niet veel te doen, waarmee willens en wetens de asielketen en de rechtsstaat onder grotere druk worden gezet. In een volwaardige democratische rechtsstaat behoren dergelijke belangrijke adviezen niet zomaar te worden genegeerd.
Meer informatie
- Brief Tweede Kamer (19 februari 2025)
- Wetgevingsadvies Asielnoodmaatregelenwet
- Wetgevingsadvies Asiel- en Migratiepact