Wijziging Penitentiaire beginselenwet raakt praktijkuitoefening advocaten
Op 8 juli 2025 heeft de Eerste Kamer ingestemd met het wetsvoorstel tot wijziging van de Penitentiaire beginselenwet. Hiermee wordt onder meer visueel toezicht op advocatenbezoek in de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) en op Afdelingen Intensief Toezicht (AIT) mogelijk. Ook gaat voor deze gedetineerden een maximum van twee advocaten gelden, in ieder geval voor wat betreft toegang tot de EBI of AIT.
De NOvA heeft er altijd voor gepleit deze maatregelen enkel na een individuele beoordeling mogelijk te maken, aangezien deze ingrijpen op het vrij en vertrouwelijk verkeer tussen advocaat en cliënt. Met het aannemen van dit wetsvoorstel gaan deze maatregelen toch generiek gelden.
Plaatsingscriteria EBI/AIT onder de loep
In dit opzicht is het wel positief dat, na een motie vanuit de Eerste Kamer, de minister van Justitie en Veiligheid kritisch gaat kijken naar de geldende plaatsingscriteria voor de EBI en AIT. Gewaarborgd moet zijn dat plaatsing in verzwaarde detentie alleen gebeurt in gevallen waarin dat strikt noodzakelijk is.
Naast deze generieke maatregelen kan op basis van een individueel bevel ook locatiegebonden bellen gaan gelden voor advocaten.
Rechtsstatelijke antwoorden op ondermijning
Karin de Lange, bestuurder van de NOvA: “De aangenomen wet heeft veel consequenties voor de uitoefening van de praktijk van advocaten die cliënten bijstaan in de EBI en op de AIT. De NOvA blijft zich ook de komende tijd inspannen om het recht op vrij en vertrouwelijk verkeer met een advocaat te garanderen, en eventuele noodzakelijke inbreuken daarop zo beperkt mogelijk te laten zijn. Van belang is dat antwoorden op activiteiten die de rechtsstaat ondermijnen, rechtsstatelijk blijven.”
De wet treedt in werking op een bij koninklijk besluit te bepalen tijdstip. De NOvA houdt de balie op de hoogte ten aanzien van ontwikkelingen rondom (inwerkingtreding van) deze wet.
Meer informatie
- Niet ten koste van alles; Over de impact van de aanpak van georganiseerde criminaliteit op de positie van de advocaat in de democratische rechtsstaat (Strafblad, 1 juli 2025)
- NOvA pleit voor individuele beoordeling bij cameratoezicht (NOvA, 21 januari 2025)
Bron foto: Eerste Kamer der Staten-Generaal