17-04-2018

Rechters moeten nu al voldoen aan (te) strakke budgetten en urenverantwoordingen. Als het met nog minder geld moet, wordt de druk om in te leveren op de kwaliteit wel erg groot. Alles nog sneller, nog minder tijd voor de menselijke maat. Daar moeten rechters weerstand aan bieden; rechtspraak is geen lopende band-proces dat je vooraf tot op de euro kunt begroten, hoe graag het kabinet dat ook wil. En het is ook geen ‘dienst’ van de overheid die wel wat soberder kan. Toegang tot de rechter is een basisvoorwaarde voor een democratische rechtsstaat. Een eerlijke en tijdige behandeling van iemands rechtszaak is een mensenrecht. Een jaar moeten wachten op een mondelinge behandeling van 15 minuten zorgt niet voor vertrouwen in het systeem.

Het budget voor rechtspraak wordt vastgesteld door het departement van J&V, waarmee het per definitie een politieke keuze is, en zou volop gefinancierd moeten worden door het kabinet. Nu wordt het behandeld als slechts een kostenpost op de begroting, waar voortdurend wordt gezocht naar manieren om iets van het budget af te knabbelen.

Niet alleen aan de kant van de rechter is de nood hoog. Hetzelfde geldt voor de rechtsbijstand. Jarenlange verhogingen van de griffierechten en bezuinigingen op het budget hebben de drempel naar het recht het hoogst gemaakt voor juist de meest kwetsbare groep: mensen met weinig geld. De verplichte eigen bijdrage is voor velen al te hoog. En omdat de vergoedingen niet in verhouding staan tot de hoeveelheid werk per zaak, werken sociaal advocaten gedwongen gratis of bijna gratis. Gevolg is dat steeds minder jonge advocaten bereid zijn om in het stelsel van gefinancierde rechtsbijstand te werken. En het voor de rechtzoekende steeds moeilijker wordt om een sociaal advocaat te vinden.

Minister Dekker, de scheuren in de muren van het huis van de rechtsstaat beginnen door het behang heen te tonen. Het wordt tijd dat het kabinet laat zien dat ze rechtspraak serieus neemt.

Lees hier het Jaarbericht van Frits Bakker waar deze blog op reageert.