15-11-2022

Sanne van Oers lid algemene raad NOvA

"Inflatie gooit roet in het eten voor sociale advocatuur"

Advocaten en mediators die werkzaam zijn in het stelsel van gefinancierde rechtsbijstand hebben te maken met forse kostenstijgingen door de inflatie. Huur van het kantoorpand, salarissen van personeel, cursussen, verzekeringspremies – alles wordt tot wel 14% duurder. Anders dan in veel andere beroepsgroepen wordt de hoge inflatie voor deze groep rechtsbijstandverleners de komende twee jaar niet of nauwelijks gecompenseerd.

Dat hangt samen met de huidige indexeringsregeling die voorschrijft dat indexering berekend wordt over cijfers van twee jaar daarvóór. Dat betekent dat sociaal advocaten op z'n vroegst worden gecompenseerd voor de huidige inflatie in 2025.

Daar komt bij dat de reiskostenvergoeding (van 0,09 euro per kilometer) voor deze groep advocaten al jaren fors tekortschiet, zeker gezien de gestegen brandstofprijzen van het laatste jaar. Niet voor niets kondigde het kabinet aan de belastingvrije reiskostenvergoeding van € 0,19 per kilometer te verhogen naar € 0,21 per kilometer vanaf 1 januari 2023. En naar € 0,22 per kilometer vanaf 1 januari 2024. Die reiskostenvergoeding geldt echter niet voor sociaal advocaten en dat levert voor hen problemen op. Met deze vergoeding kan het treinkaartje al lange tijd niet meer betaald worden. En veel locaties waar advocaten rechtsbijstand verlenen, zoals in penitentiaire inrichtingen en asielzoekerscentra kunnen alleen met de auto worden bereikt. De verhoogde brandstofprijs is voor veel kantoren simpelweg niet op te hoesten omdat de sociale advocatuur al jarenlang onder druk staat. Het rapport van Panteia naar de arbeidsmarkt van de sociale advocatuur, laat zien dat de uitstroom van sociaal advocaten groot is en de instroom te gering; het toekomstperspectief van veel kantoren is somber.

Investeren in kwaliteit
Bij het aantreden van dit kabinet gloorde juist weer licht aan de horizon; met de invoering van scenario 1 van de commissie-Van der Meer maakte de huidige minister voor Rechtsbescherming werk van de herijking van vergoedingen in het stelsel. Ook heeft hij aangegeven de vergoedingen in de toekomst up-to-date te houden en te willen investeren in kwaliteit van een goed stelsel van gefinancierde rechtsbijstand. De NOvA steunt die inzet van de minister, maar vreest dat deze inspanningen door de huidige inflatie teniet zullen worden gedaan.

Gevraagde aanpassing
De NOvA vraagt daarom nadrukkelijk aandacht voor dit probleem en stelt voor om in 2023 de inflatiecorrectie toe te passen die aansluit bij het actuele inflatiecijfer. Zeker als dit jaar – net als in voorgaande jaren – minder wordt uitgegeven voor gefinancierde rechtsbijstand dan begroot, is er mogelijk dekking te vinden voor een dergelijke inflatie-compensatie. Ook vraagt de NOvA om structurele aanpassing van de reiskostenvergoeding voor sociaal advocaten. Vooruitlopend op de begrotingsbehandelingen van het ministerie van Justitie en Veiligheid over 2023, heeft de NOvA deze suggesties ingebracht bij het ministerie en de politiek, zodat hiervoor geld kan worden vrijgemaakt.