Gerbrandydebat 2019
De 11e editie van het Gerbrandydebat had als onderwerpen het terugdringen van onnodig procederen door de overheid en de strafrechtadvocaat als hulp van het OM bij fraudeonderzoek
Onder leiding van Ferry Mingelen troffen advocaten, wetenschappers en politici elkaar op woensdag 6 november weer in Sociëteit De Witte (Den Haag) voor het jaarlijkse NOvA Gerbrandydebat.
Algemeen deken Johan Rijlaarsdam stond bij de opening van het Gerbrandydebat stil bij de eerder die dag gepleegde aanslag op een advocaat: De grond zakt onder je voeten vandaan”, aldus Rijlaarsdam. “We moeten alles op alles zetten om de veiligheid van advocaten zo groot mogelijk te maken.” In zijn openingswoord wees de algemeen deken ook op het algemeen overleg gefinancierde rechtsbijstand, dat de volgende dag in de Tweede Kamer aan bod kwam. De algemeen deken riep de minister en alle politieke partijen weer op hun verantwoordelijkheid voor een goede rechtsbedeling te nemen, de toegang tot de rechter te blijven waarborgen en voor volgend jaar eindelijk een redelijke vergoeding voor de sociale advocatuur te regelen.
Inleidend pleidooi
Algemeen directeur Jantine Kriens van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) zette deze avond inhoudelijk de toon. Centraal in haar inleidend pleidooi stonden de toename van het takenpakket van gemeenten en de daarmee gepaard gaande toename van procedures tegen de overheid. Zij stelde dat overheid en burger elkaar vaak bij de rechter treffen vanwege de problemen die ontstaan door veel en moeilijke wet- en regelgeving. De opgelegde uitvoering van de Wet Maatschappelijke ondersteuning was hier een treffend voorbeeld van. Haar ideaal is praktische ‘op maat’ gerichte oplossingen die begrijpelijk zijn voor de burger. De woorden van Jantine Kriens kwamen terug in de paneldiscussie over het terugdringen van onnodige procederen door de overheid.
Paneldiscussie 'Hoe dring je onnodig procederen door de overheid terug?’
Eén van de pijlers van de plannen van minister Dekker voor een stelselherziening van de gefinancierde rechtsbijstand is het terugdringen van onnodig procederen door overheidsinstanties. Bijna 60% van alle zaken in de rechtsbijstand gaan tussen burger en overheid. Om minister Dekker daarbij te helpen werd over mogelijke oplossingen nagedacht door Jeroen van Wijngaarden (VVD-Kamerlid), Michiel van Nispen (SP-Kamerlid), Sanne van Oers (jeugdrechtadvocaat), Ymre Schuurmans (hoogleraar Staats- en bestuursrecht) en Matthijs Vermaat (advocaat gezondheidsrecht en sociale zekerheid). De panelleden kwamen tot de volgende oplossingen: digitalisering, maatwerk, voorkomen van conflict tussen overheid en ‘naming en shaming’ van overheidsinstanties die te vaak de fout ingaan. De meeste panelleden wezen er op dat voor de meeste oplossingen extra geld nodig is. De volgende dag, In het debat over gefinancierde rechtsbijstand in de Tweede Kamer, riep Jeroen van Wijngaarden de minister op werk te maken van het met naam en toenaam noemen van overheidsinstanties die het goed en die het niet goed doen.
Debat 'De strafrechtadvocaat als hulp van het OM bij fraudeonderzoek'
Het debat ging over de inzet van strafrechtadvocaten door het OM bij fraudeonderzoek en werd gevoerd door Jeroen van Wijngaarden (VVD-Kamerlid), Michiel van Nispen (SP-Kamerlid), Petra van Kampen (strafrechtadvocaat, hoogleraar strafrechtspraktijk en lid algemene raad NOvA) en Peter van Leusden (projectleider FIOD Anti Corruptie Centrum). De stelling luidde: ‘Strafrechtelijk fraudeonderzoek kan door advocaten worden verricht’. Een vraag die de politici niet meteen met ‘ja’ willen beantwoorden. Michiel van Nispen en Jeroen van Wijngaarden zijn huiverig voor het meer inzetten van advocaten bij dergelijke onderzoeken. Zij zien liever een investering in extra mankracht bij de FIOD en het OM. Petra van Kampen stelde de essentiële vraag tijdens dit debat: “Waarom zou men deze ontwikkeling nu eigenlijk moeten willen?” Ook merkte ze op dat er op dit moment geen specifieke gedragsregel is deze ontwikkeling regelt.
Al snel tijdens het debat blijkt dat het advocatendeel van de zaal principiële bezwaren heeft. Deze aanpak is in het belang van staatsveiligheid en niet in het belang van de cliënt (kernwaarde partijdigheid). Peter van Leusden bekijkt het allemaal pragmatisch. Het terugdringen van jarenlange, kostbare onderzoeken door het inzetten van advocaten op het gebied van de waarheidsvinding is volgens hen in het belang van onze samenleving. “Als een bedrijf ongelukkig is met een corrupte deal in Thailand en de rotte appels wil ontslaan, kunnen we bij het dataonderzoek best een advocaat en accountant inschakelen.”
In de media
- Advocatenblad: ‘Partijdige advocaat’ ter discussie in Gerbrandydebat
- Mr-Online: Minder procederen? De sleutel ligt bij de ambtenaar
Terugkijken
Het hele debat is via Periscope terug te kijken.