08-04-2021

Roelien Huges Beleidsadviseur NOvA

"Eén jaar kwaliteitstoetsen"

Op 1 maart 2020 was het zover: de kwaliteitstoetsen werden ingevoerd. Daar ging een meerjarig proces aan vooraf. Als gevolg van de Wet positie en toezicht advocatuur uit 2015 is in artikel 26 van de Advocatenwet de wettelijke grondslag neergelegd voor het uitvoeren van kwaliteitstoetsen door de algemene raad. Blijkens de toelichting heeft de wetgever daarbij voor ogen gestaan dat de kwaliteit van de dienstverlening van de advocatuur gebaat is bij intercollegiale toetsing.

Bij het college van afgevaardigden bleek onvoldoende draagvlak voor een inrichting van de kwaliteitstoetsen alleen gebaseerd op peer review. Door toevoeging van meerdere vormen van gestructureerde feedback (naast peer review ook intervisie en gestructureerd intercollegiaal overleg) kon de inrichting rekenen op voldoende steun. Hierdoor hebben advocaten de mogelijkheid om een keuze te maken voor een vorm die op dat moment het beste bij hen past en goed aansluit op hun praktijkvoering.

Omdat ten behoeve van de uitvoering van de kwaliteitstoetsen nog een wijziging van artikel 26 van de Advocatenwet noodzakelijk was, zodat daarin een grondslag voor de verwerking van bijzondere persoonsgegevens kon worden opgenomen, is gewacht met de inwerkingtreding van de kwaliteitstoetsen. Met ingang van 1 maart 2020 is het gewijzigde artikel 26 Advocatenwet in werking getreden en daarmee ook de reeds in 2017 vastgestelde Wijzigingsverordening kwaliteitstoetsen.

De vormen peer review en intervisie vinden plaats onder begeleiding van een bij de NOvA geregistreerde reviewer of gespreksleider. Sinds vorig jaar maart stromen de aanmeldingen voor de registratie van gespreksleiders intervisie bij de NOvA binnen. De teller staat nu op ruim 600. Velen van hen zijn geregistreerd na deelname aan de door de NOvA in 2018 en 2019 georganiseerde cursussen. Voor reviewers komen de aanvragen minder snel op gang. Mogelijk door onbekendheid binnen de balie of omdat er nog weinig cursussen peer reviewer voorhanden zijn. De NOvA gaat de komende periode peer review meer stimuleren. In 2021 worden cursussen peer reviewer georganiseerd en onlangs heeft de algemene raad de beoordelingscriteria peer review vastgesteld.

De uitbraak van de coronapandemie, die samenviel met de start van de kwaliteitstoetsen, was aanleiding voor de NOvA om online deelname aan de kwaliteitstoetsen mogelijk te maken. De ervaringen met online intervisie zijn wisselend, van ‘het werkt goed’ tot ‘het is lastig om online contact met de groep te krijgen en alle signalen op te vangen’. Of de groep elkaar al kent of al ervaring heeft met intervisie speelt daarbij een rol. Het is in ieder geval een goed middel gebleken om in coronatijd te kunnen starten met deelname aan de kwaliteitstoetsen. Onlangs heeft de algemene raad de mogelijkheid van online intervisie opnieuw verlengd, nu tot 1 januari 2022.

Welke variant was populair bij advocaten in 2020? Gezien het aantal registraties gespreksleiders is het aannemelijk dat veel advocaten voor intervisie hebben gekozen. Zo organiseren advocatenkantoren of specialisatieverenigingen intervisie intern en leiden zij ‘eigen’ advocaten op als gespreksleider. Verder kiezen kantoren er ook vaak voor om de organisatie van en de deelname aan intervisie extern uit te besteden.

‘Onbekend maakt onbemind’ gaat ook op voor de kwaliteitstoetsen, zo lijkt het. Van gespreksleiders intervisie horen wij geregeld dat advocaten die soms bij aanvang wat weerstand hebben, na afloop de meerwaarde ervan zien en er baat bij zeggen te hebben. Deze bevordering van de kwaliteit is winst: voor de advocaat, zijn cliënt en de advocatuur als geheel. Met de kwaliteitstoetsen kan de advocatuur zich nog beter onderscheiden van andere juridische beroepsbeoefenaren die niet in het bezit zijn van dergelijke kwaliteitsinstrumenten.