Weerbaarheid en veiligheid
Advocaten moeten hun werk in het kader van een goede rechtsbedeling in een veilige omgeving kunnen doen. De afgelopen jaren zijn er meerdere situaties geweest waarbij de veiligheid van advocaten ernstig in het geding was. Samen met het ministerie van Justitie en Veiligheid en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) werkt de Nederlandse orde van advocaten aan het vergroten van de veiligheid en weerbaarheid van de advocatuur. De NOvA heeft een aanpak ontwikkeld waarbij de nadruk ligt op het vergroten van de weerbaarheid en de bewustwording ten aanzien van mogelijke risico’s.
Taskforce Bescherming tegen ondermijning
Eind 2021 heeft de NOvA de Taskforce Bescherming tegen ondermijning opgezet. Hiermee wil de NOvA de rechtsstaat versterken, bewustwording van risico's die met de beroepsuitoefening kunnen samenhangen vergroten en de weerbaarheid en veiligheid van advocaten versterken.
Onder de Taskforce Bescherming tegen ondermijning vallen de volgende initiatieven:
Onderzoek naar druk en dreiging
In opdracht van de NOvA heeft I&O Research in 2022 onderzoek gedaan naar vormen van agressie bij advocaten. De bevindingen zijn confronterend. De helft van de advocaten maakte ten minste één vorm van agressie mee. Vier op de tien maakten zelfs meerdere incidenten mee. 37% beoordeelde het incident dat zij meemaakten als (zeer) ernstig.
NOvA-noodtelefoon
Advocaten die melding willen doen van een (be)dreiging of zich bedreigd voelen, kunnen 7 dagen per week en 24 uur per dag bellen naar de noodtelefoon van de NOvA. Dit noodnummer wordt bemenst door getrainde medewerkers van een gespecialiseerd bureau. Zij kunnen de advocaat direct van advies voorzien en eventueel – afhankelijk van de aard van de melding – doorverwijzen naar de juiste instantie(s). Een melding van een dreiging kan indien nodig doorgezet worden naar de NCTV. In dat geval wordt de betrokken advocaat vervolgens zo spoedig mogelijk teruggebeld door een NCTV-functionaris of een lokale vertegenwoordiger vanuit het OM of de politie over de vervolgstappen.
|
Let op: bel in geval van acute nood altijd het algemene noodnummer 112! |
De NOvA Vertrouwensadvocaat
Advocaten die te maken krijgen met ondermijnende criminaliteit of ander gevallen waarin ze vrezen hun onafhankelijkheid te verliezen, kunnen bellen met de NOvA Vertrouwensadvocaat. De Vertrouwensadvocaat is een ervaren vakgenoot die aan de hand van expertise, opleiding en ervaringen kan meedenken over mogelijke vervolgstappen en u praktische tips kan geven. Bovenal biedt de Vertrouwensadvocaat een luisterend oor.
Veiligheidsscan voor advocaten
In februari 2021 is de NOvA gestart met het aanbieden van veiligheidsscans. Advocaten kunnen hiermee kosteloos hun kantoor of woonhuis vanuit veiligheidsoogpunt laten controleren op kwetsbare punten. Een gespecialiseerd en gecertificeerd bedrijf onderzoekt het pand uitgebreid op fysieke kwetsbaarheden zoals sloten, ramen, toegangscontrole, camera’s. Zo nodig krijgt de advocaat advies over te nemen beveiligingsmaatregelen. Met het oog op online bedreigingen is ook de digitale vindbaarheid van NAW-gegevens van de advocaat in openbare registers en op sociale media onderdeel van de scan.
Weerbaarheidstraining voor advocaten
Sinds medio 2021 kunnen advocaten zich inschrijven voor een weerbaarheidstraining voor advocaten. Deze praktische training biedt advocaten concrete handvatten om in hun dagelijkse praktijk beter om te gaan met agressie en bedreiging. Net als in voorgaande jaren zijn in 2023 opnieuw 600 plaatsen kosteloos beschikbaar.
Naast de algemene weerbaarheidstraining is in 2022 een speciale weerbaarheidstraining voor advocaten met gedetineerde cliënten georganiseerd.
Digitale weerbaarheid
Als advocaat werkt u per definitie met vertrouwelijke informatie. Uw gegevens en die van uw cliënten kunnen voor cybercriminelen goud waard zijn. De kans dat u slachtoffer wordt van datadiefstal is bovengemiddeld groot. Bent u zich bewust van de risico’s? Om u hierbij op weg te helpen, heeft de NOvA samen met digitaal recherchebureau Fox-IT een aantal tips voor vertrouwelijke internetcommunicatie voor advocaten op een rij gezet.
Team LawCare
Advocaten die voor het vergroten van hun weerbaarheid vertrouwelijk willen sparren met een ervaren vakgenoot kunnen bellen met de telefonische hulplijn LawCare. De leden van het team LawCare zijn getraind om te gaan met gevoelens van onveiligheid bij advocaten.
Afschermen huisadres in Handelsregister
Per 1 januari 2022 schermt de Kamer van Koophandel (KvK) het woonadres in het Handelsregister af van eigenaren van eenmanszaken, vennoten van vof’s en cv’s en maten van maatschappen. De afgeschermde woonadressen zijn alleen nog in te zien door overheidsorganisaties als de Belastingdienst, of beroepsgroepen die daarvoor geautoriseerd zijn, zoals advocaten en deurwaarders. Voor veel ondernemers is hun bezoekadres gelijk aan het woonadres. Daarom schermt KVK sinds april 2022 op verzoek ook een bezoekadres in het Handelsregister af als iemand bedreigd wordt of zich bedreigd voelt. Kijk voor meer informatie op de website van de Kamer van Koophandel. Op 29 juni 2022 maakte de minister van Economische zaken bekend dat alle eenmanszaken straks altijd hun vestigingsadres volledig kunnen laten afschermen in het Handelsregister.
Let op: telefoonabonnement op zakelijk of privéadres?
De NOvA heeft een signaal ontvangen dat als iemand wordt gebeld door een telefoonnummer dat door de politie wordt getapt, het adres waarop het abonnement van de gebelde is afgesloten zichtbaar is in de tapgegevens die het CIOT aanlevert. Ook in geval van een adres dat is afgeschermd in de BRP (het bevolkingsregister) verschijnen deze gegevens in de tapuitdraai. Goed te weten: de tapblokkade op geheimhoudersnummers ziet niet op de vermelding van deze gegevens in de uitdraai. Dit betekent – en dat is ook al voorgekomen - dat privéadressen van advocaten in strafdossiers kunnen terechtkomen en dat verdachten en anderen toegang kunnen krijgen tot die adresgegevens. Advocaten moeten zich bewust zijn van mogelijke risico’s op dit vlak. Wellicht is het verstandig om het adres van een mobiel telefoonabonnement om te zetten naar het kantooradres en nieuw af te sluiten abonnementen altijd op een kantooradres te registreren.
Op 1 september 2022 heeft de minister voor Rechtsbescherming laten weten af te willen van het opnemen van woonadressen van advocaten in strafdossiers en vertrouwen te hebben in een goede oplossing.
Zoek een advocaat
Rechtzoekenden kunnen op zoekeenadvocaat.nl van de NOvA een advocaat vinden die hen kan bijstaan. Op deze website staan de gegevens vermeld die de NOvA op grond van artikel 8a, tweede lid, van de Advocatenwet openbaar publiceert zoals e-mailadres, website, telefoonnummer en adres. Advocaten kunnen hun gegevens zelf beheren via Mijn Orde. Advocaten die vragen hebben over vermelding van hun gegevens op zoekeenadvocaat.nl kunnen contact opnemen met het Informatiepunt van de NOvA via informatiepunt@advocatenorde.nl.
Wijkplaats voor togadragers
De NOvA pleit voor een wijkplaats waar advocaten en andere togadragers die ernstig zijn bedreigd op adem kunnen komen. Ook bijvoorbeeld gerechtsdeurwaarders, notarissen, journalisten en leraren zouden van deze plek gebruik kunnen maken. Volgens algemeen secretaris Raffi van den Berg, initiatiefnemer van de wijkplaats, moet het een rustig gelegen onderkomen zijn dat multidisciplinair van opzet is, waar negatieve ervaringen kunnen worden uitgewisseld, weerbaarheidstrainingen worden verzorgd en gezonde afleiding bestaat met buitenactiviteiten.
Beroepsopleiding Advocaten
Sinds maart 2021 is het onderwerp weerbaarheid ook opgenomen in het curriculum van de vernieuwde Beroepsopleiding Advocaten.
Webinar Weerbaarheid van de rechtsstaat
Op 2 december 2021 organiseerde de NOvA – met medewerking van de KBvG, de KNB, het OM en de Rvdr – het webinar Weerbaarheid van de rechtsstaat. Hierin werd ingegaan op het belang van de weerbaarheid van de juridische beroepsgroepen die essentieel zijn binnen de Nederlandse rechtsstaat: rechters, officieren van justitie, gerechtsdeurwaarders, notarissen en advocaten. De actualiteit laat zien dat zij bij de uitoefening van hun beroep te maken krijgen met ongewenste druk en andere vormen van bedreiging die onacceptabel zijn. Het webinar startte met een interview met minister Dekker voor Rechtsbescherming over het belang van weerbaarheid van de rechtsstaat en van de juridische beroepen. Aansluitend vond een verdiepend gesprek plaats met Ine Spe (ARQ IVP), Jeroen Soeteman (voorzitter NVSA), Raoul Nanhekhan (NCTV) en Peter ter Velde (PersVeilig). Zij deelden hun visie op bedreigingen binnen de beroepsgroepen, verleidingen waar advocaten en andere togadragers aan blootstaan en wat hierbij de rol van de overheid, respectievelijk die van werkgevers en werknemers is.