NOvA brengt maatschappelijk paspoort advocatuur in kaart

Het ‘maatschappelijk paspoort’ van de advocatuur is divers; zowel eenmanszaken als kantoren met meer dan 65 advocaten zijn op tal van terreinen maatschappelijk actief. Ook is er samenwerking tussen sociaal advocaten en kantoren die geen toevoegingen doen, maar bijna de helft van de advocaten vindt dat dit beter kan. Over een verplichte maatschappelijke bijdrage van de advocatuur – zoals bepleit door de politiek – wordt verschillend gedacht door advocaten.

Dit blijkt uit een recente enquête van I&O Research in opdracht van de NOvA.

Middels de enquête 'Maatschappelijk paspoort advocatuur’ heeft de NOvA onderzocht hoe maatschappelijk actief de balie is. De maatschappelijke bijdrage van de balie blijkt zeer divers. Dit geldt zowel voor kantoren mét als zonder toevoegingspraktijk. Bijna de helft van 1.225 deelnemende advocaten besteedde het afgelopen jaar tijd aan gratis rechtsbijstand aan natuurlijke personen. Een kwart verleent gratis rechtsbijstand aan niet-gouvernementele organisatie (ngo’s), mkb en startups. Dit laatste gebeurt vooral door grotere kantoren met meer dan 17 advocaten. Kleinere kantoren staan vooral natuurlijke personen gratis bij of doen dit tegen gereduceerd tarief. Drie op de tien ondervraagde advocaten besteedden vorig jaar meer dan 50 uur per jaar aan maatschappelijke nevenactiviteiten, zoals het geven van onderwijs, deelname aan werkgroepen, vrijwilligersactiviteiten bij verschillende organisaties, toezichthoudende functies, voorzitterschap bij commissies/raden of het schrijven van wetenschappelijke artikelen.

Samenwerking
De enquête laat zien dat de balie positief staat tegenover samenwerking tussen kantoren met en zonder toevoegingspraktijk. Twee op de tien advocaten werkten zelf op één of meerdere manieren samen met toevoegingskantoren. Verder geeft meer dan een derde van de advocaten aan dat zijn of haar kantoor samenwerkt met toevoegingskantoren. Er is dus al de nodige samenwerking, maar bijna de helft van de advocaten vindt dat nog te weinig. Vooral jonge advocaten zijn voor meer samenwerking. Sinds 2021 brengt de NOvA kantoren met elkaar in contact via het project 'Samenwerking binnen de balie'.

Verplichte maatschappelijke bijdrage
In het regeerakkoord van 2021 is de belofte gedaan de sociale advocatuur te versterken. Hierin staat onder meer dat een “substantiële maatschappelijke bijdrage wordt verwacht van de gehele advocatuur”. De vraag of kantoren – die geen toevoegingszaken doen – moeten meebetalen aan de sociale advocatuur is in de enquête overwegend negatief beantwoord: 65 procent van de advocaten zonder toevoegingspraktijk vindt dit geen goed idee. Hetzelfde geldt voor 52 procent van de advocaten met een toevoegingspraktijk. Bij een verplichte maatschappelijke bijdrage zijn de voor- en tegenstanders ongeveer gelijk: 39 procent van de ondervraagden is voor, 43 procent is tegen. Wat opvalt, is dat onder de voorstanders veel jongere advocaten zijn.

Meer informatie
- Artikel Advocatenblad
- Factsheet Maatschappelijk paspoort advocatuur
- Rapport Maatschappelijk paspoort advocatuur